Artritis betekent letterlijk een “ontstoken gewricht”. Normaal gesproken bestaat een gewricht uit twee gladde, met kraakbeen bedekte botuiteinden die goed in elkaar passen en die soepel langs elkaar bewegen. Artritis resulteert wanneer deze gladde oppervlakken onregelmatig worden en niet meer goed bij elkaar passen en in wezen “slijten”. Artritis kan elk gewricht beïnvloeden in het lichaam, maar is het meest merkbaar in de handen en vingers die worden aangetast. Twee van de meest voorkomende vormen van artritis zijn artrose en reumatoïde artritis (RA).
Artritis van de lumbale facetgewrichten kan een bron zijn van aanzienlijke lage rugpijn. De facetgewrichten zijn geleden aan de achterzijde van de wervelkolom. De wervels worden met elkaar verbonden door de facetgewrichten. Gewrichtskraakbeen bedekt de oppervlakken waar deze gewrichten samen komen. Net als andere gewrichten in het lichaam die bedekt zijn met kraakbeen, kunnen de lumbale facetgewrichten beïnvloed worden door artritis.
Dit artikel zal u helpen te begrijpen:
- hoe artritis van de lumbale facetgewrichten zich ontwikkelt
- hoe artsen de diagnose te stellen
- welke behandelingen er beschikbaar zijn
Anatomie
Over welk deel van de rug gaat het?
De menselijke wervelkolom bestaat uit 24 wervels, genaamd vertebrae. Wervels worden gestapeld op de top van een ander om de wervelkolom te creëren. De wervelkolom geeft het lichaam vorm.
Wervelkolom
De botring hecht zich aan de achterkant van elk wervellichaam. Door de botring ontstaat er een beenderige tunnel, het wervelkanaal, waarin het ruggenmerg gelegen is. Net zoals de schedel de hersenen beschermt, beschermen de botten van de wervelkolom het ruggenmerg.
Tussen de wervels van elk spinaal segment bevinden zich twee facetgewrichten. De facetgewrichten zijn gelegen aan de achterzijde van de wervelkolom. Er zijn twee facetgewrichten tussen elk paar van de wervels, één aan elke kant van de wervelkolom. Een facetgewricht is gemaakt van kleine, benige knoppen die zich opstellen langs de achterkant van de wervelkolom. Wanneer deze botknoppen samenkomen, vormen ze een gewricht dat de twee wervels met elkaar verbindt. De opstelling van de facetgewrichten van de lumbale wervelkolom geeft vrijheid van beweging wanneer je voorover buigt en weer terug. Zonder de facetgewrichten zou de rug niet zo flexibel zijn, en zou het bewegen stijf verlopen.
Facetgewrichten
De oppervlakken van de facetgewrichten zijn bedekt door gewrichtskraakbeen. Gewrichtskraakbeen is een gladde, rubberachtig materiaal dat de uiteinden van de meeste gewrichten bedekt. Het laat de uiteinden van de botten soepel tegen elkaar bewegen, zonder wrijving.
Oorzaken
Waarom heb ik dit probleem?
Normaal gesproken, passen de facetgewrichten goed in elkaar en glijden soepel, zonder druk. Als de druk toeneemt op de plaats waar de gewrichten elkaar ontmoeten, wordt het kraakbeen van de gewrichtsoppervlakken steeds minder of verzwakt.
Elk segment in de wervelkolom heeft drie belangrijke punten van de beweging, de tussenwervelschijf en de twee facetgewrichten. Schade of problemen in één van deze structuren zijn van invloed op de andere twee. Als een tussenwervelschijf dunner wordt met het ouder worden en door de dagelijkse slijtage, krimpt de ruimte tussen twee wervels van het ruggengraat. Dit zorgt ervoor dat de facetgewrichten samen worden gedrukt.
Artritis van de facetgewrichten kan komen door een rugblessure eerder in het leven. Breuken, gescheurde ligamenten en de tussenwervelschijfproblemen kunnen allemaal abnormale beweging en uitlijning veroorzaken, waardoor er extra stress ontstaat op de oppervlakken van de facetgewrichten.
Het lichaam reageert op deze extra druk door de ontwikkeling van osteofyten. Als de osteofyten zich vormen rond de randen van de facetgewrichten, worden de gewrichten vergroot. Dit heet hypertrofie. Uiteindelijk, raken de gewrichtsuiteinden geïrriteerd. Wanneer het kraakbeen degenereert, of slijt, wordt het bot daaronder blootgelegd en wrijft het tegen een ander bot. Het gewricht raakt ontstoken, gezwollen en pijnlijk.
Artritis van het facetgewricht ontwikkelt zich langzaam over een lange periode van tijd. Dit komt deels doordat degeneratie van de ruggengraat in het latere leven de belangrijkste oorzaak is van artritis van het facetgewricht. Zelden ontwikkelen symptomen zich onmiddellijk wanneer degeneratie de problemen veroorzaakt. Echter, snelle bewegingen, zwaar draaien, of achteruit bewegingen in de lage rug, verwonden het facetgewricht, wat leidt tot onmiddellijke symptomen.
Symptomen
Hoe voelt deze aandoening aan?
Pijn door artritis van het facetgewricht is meestal erger na rust of slaap. Ook het buigen van de romp zijwaarts of naar achteren veroorzaakt meestal pijn aan dezelfde kant als het geïrriteerde facetgewricht door artritis. Bijvoorbeeld, als u op uw buik ligt op een vlakke ondergrond en u heft uw bovenlichaam, wordt de wervelkolom overstrekt. Dit verhoogt de druk op de facetgewrichten en kan pijn veroorzaken als er artritis is van het facetgewricht.
Pijn kan worden gevoeld in het midden van de lage rug en kan zich uitbreiden naar één of beide billen. Soms verspreidt de pijn zich naar de dijen, maar de pijn gaat zelden door naar onder de knie. Gevoelloosheid en tintelingen, de symptomen van de zenuw beknelling, worden meestal niet gevoeld, omdat artritis van een facetgewricht over het algemeen alleen mechanische pijn veroorzaakt. Mechanische pijn komt van abnormale beweging in de wervelkolom.
Echter, de symptomen van de zenuw beknelling kunnen zich soms op hetzelfde moment voorkomen als pijn van het facetgewricht. De artritis kan osteofyten veroorzaken aan de randen van het facetgewricht. Deze osteofyten kunnen zich vormen in de opening waar de zenuwwortel het wervelkanaal verlaat.
Deze opening wordt de neuroforamen genoemd. Als een osteofyt tegen een zenuwwortel aanwrijft, kan de zenuw ontstoken en geïrriteerd raken. Deze zenuwirritatie kan leiden tot symptomen tot waar de zenuw gaat. Deze symptomen kunnen zijn: gevoelloosheid, tintelingen, vertraagde reflexen en spierzwakte.
Diagnose
Hoe wordt de diagnose vastgesteld door zorgverleners?
Diagnose begint met een volledige anamnese en lichamelijk onderzoek. Wanneer u uw fysiotherapeut bezoekt, kunnen er vragen worden gesteld over uw symptomen en hoe uw probleem, uw dagelijkse activiteiten beïnvloedt. Dit zal onder meer vragen zijn over waar u pijn voelt en als u een doof gevoel heeft of zwakte in de benen. Er kan ook gevraagd worden naar omstandigheden die de klachten erger maken of minder erg.
Een lichamelijk onderzoek kan vaststellen welke rugbewegingen pijn veroorzaken of andere symptomen. Uw huidsensatie, spierkracht, reflexen kunnen ook getest worden. Sommige patiënten kunnen worden doorverwezen naar een arts voor verdere diagnose.
Behandeling
Niet chirurgische revalidatie
Artritis van het facetgewricht wordt voornamelijk niet-chirurgisch behandeld. Op het eerste, kan uw fysiotherapeut u een korte periode van rust voorschrijven om de ontsteking en pijn te kalmeren. Patiënten kunnen toegevoegde verlichting vinden door krullend omhoog te slapen op een stevige matras of door liggend op hun rug met hun knieën gebogen en ondersteund. Deze posities nemen de druk af van op de facetgewrichten.
Door het evalueren van uw conditie, kan uw fysiotherapeut u posities en oefeningen toewijzen waardoor uw symptomen kunnen verminderen. Uw fysiotherapeut kan u tractie aanbevelen. Tractie is een gemeenschappelijke behandeling voor deze aandoening. Tractie strekt voorzichtig de lage rug en neemt de druk af op de facetgewrichten.
Hoewel de hersteltijd verschillend is voor elk individu, als een algemene regel, worden patiënten die behandeld worden met fysiotherapie voor lumbale artritis vaak een paar keer gezien per week door hun fysiotherapeut en dat vaak voor vier tot zes weken. In ernstige en chronische gevallen kunnen patiënten behoefte hebben aan een paar weken extra tijd fysiotherapie.
Fysiotherapeuten creëren vaak een persoonlijk programma voor de patiënt om de patiënt te helpen om beweging, kracht, uithoudingsvermogen en functie terug te krijgen. Behandelingen van de fysiotherapeut met de hand, zoals massage en gespecialiseerde vormen van zacht- weefselmobilisatie kunnen in eerste instantie worden gebruikt. Deze behandelingen helpen patiënten te bewegen met minder pijn en meer gemak.
Uw fysiotherapeut kan ook versterkende oefeningen voorschijven. Spierversterkende oefeningen zijn gericht op het verbeteren van de kracht en controle van de rug- en buikspieren. Aerobics wordt gebruikt om de gezondheid van hart en longen te verbeteren en het vergroot het uithoudingsvermogen van de spinale spieren. Stationaire fietsen biedt een goede aërobe behandeling en het houdt de rug licht gebogen naar voren, een positie die pijnverlichting geeft aan veel patiënten met lumbale facetgewricht artritis.
Uw fysiotherapeut kan u laten zien hoe u uw kracht en coördinatie verbetert van de buik- en lange rugspieren. Uw fysiotherapeut kan ook uw werkplek beoordelen en de manier waarop u uw lichaam gebruikt wanneer u uw werkactiviteiten doet.
Postoperatieve revalidatie
Poliklinische fysiotherapie wordt gewoonlijk alleen voor post-operatieve patiënten voorgeschreven die extra pijn hebben of significante spierzwakte.
Patiënten meestal geen fysiotherapie nodig na een facetrhizotomie. Er kan een korte periode van behandeling gedaan worden als patiënten hun spierspanning hebben verloren in hun rug- en buikspieren, als ze problemen hebben met pijnbestrijding of wanneer zij begeleiding nodig hebben om weer terug aan het werk te gaan.
Hoewel de hersteltijd varieert, zullen patiënten die formele revalidatie nodig hebben na een facetrhizotomie, fysiotherapie sessies moeten bijwonen voor twee tot vier weken en mogen ze verwachten dat een volledig herstel maximaal drie maanden duurt.
Patiënten die een lumbaalfusie operatie hebben gehad, moeten ten minste zes weken te wachten voordat ze mogen beginnen met het revalidatieprogramma. Lumbaalfusie patiënten moeten meestal therapie sessies bijwonen voor zes tot acht weken en ze mogen een volledig herstel verwachten na maximaal zes maanden.
Tijdens fysiotherapie na de operatie, kan de fysiotherapeut gebruik maken van behandelingen zoals elektrische stimulatie, massage en ultrasound om pijn en spierspasmen te verminderen. Dan zal u worden geleerd hoe u zich veilig kan verplaatsen met de minste hoeveelheid van spanningen op de genezende rug. Hoe verder u komt in uw revalidatieprogramma, hoe uitdagender de oefeningen worden. Het doel van de fysiotherapie is om de kracht en functie te verbeteren.
Wanneer de fysiotherapie sessies verder gaan, zal uw fysiotherapeut u helpen terug te keren naar de activiteiten die u voor de operatie deed. Mogelijk moet u uw activiteiten aanpassen. Normaal gesproken zijn patiënten in staat zijn om hun normale activiteiten hervatten na een operatie.
Als het herstel op goede weg is, zult u waarschijnlijk steeds minder bij uw fysiotherapeut komen. Al kunt u natuurlijk altijd weer terecht bij uw fysiotherapeut.
Beoordeling van de arts
Uw arts kan voorstellen om röntgenfoto’s te maken om te kijken of er problemen zijn in het botweefsel in en nabij de facetgewrichten. De beelden kunnen laten zien of degeneratie de oorzaak is dat de ruimte tussen de wervels is ingestort en een röntgenfoto laat osteofyten zien in de buurt van de facetgewrichten.
Degeneratie
Wanneer er meer informatie nodig is, kan uw arts een magnetic resonance imaging (MRI) voorstellen. De MRI-apparaat maakt gebruik van magnetische golven in plaats van röntgenstralen om de zachte weefsels van het lichaam te laten zien. Deze test geeft een duidelijk beeld van de facetgewrichten om te zien of ze vergroot of gezwollen zijn. Deze machine maakt foto’s van het gebied waar uw arts in is geïnteresseerd. De test vereist geen kleurstof of een naald.
Een computertomografie (CT-scan) kan worden besteld. Dit is een gedetailleerde röntgenfoto waarmee uw arts plakjes van botweefsel ziet. Door de CT-scan kan uw arts zien of het oppervlak van het gewricht is uitgehold en of osteofyten zich ontwikkeld hebben.
Een diagnostische injectie kan worden gebruikt om de bron van de pijn te lokaliseren. De arts maakt gebruik van een lange naald met een plaatselijke verdoving die geïnjecteerd wordt in ofwel het gewricht of in de zenuw die naar het gewricht leidt. De arts kijkt naar de naald op een fluoroscopie om ervoor te zorgen dat de naald op de juiste plek zit. Een fluoroscopie is een speciale röntgenfoto-televisie die het mogelijk maakt dat de arts uw wervelkolom en de naald ziet als het beweegt. Zodra de arts er zeker van is dat de naald op de juiste plek zit, worden de medicijnen en een speciale kleurstof ingespoten. De arts kijkt naar de kleurstof om te zorgen dat de medicatie correct wordt geplaatst. De resultaten van de injectie kan de arts helpen om een diagnose vast te stellen. Als de pijn verdwijnt, helpt het te bevestigen dat het de bron is van pijn.
Uw arts kan ontstekingsremmende medicijnen, zoals een niet-steroïdale anti-inflammatoire geneesmiddelen (NSAID) of aspirine, voorschrijven. Spierverslappers worden soms gebruikt om de spieren te kalmeren die spastisch zijn. Orale steroïden medicijnen in oplopende doseringen kunnen ook worden voorgeschreven voor pijn.
Patiënten die nog pijn hebben na het proberen van verschillende behandelingen kunnen injecties nodig hebben in het facetgewricht of de kleine zenuwen die naar het gewricht gaan. Een anestheticum wordt gebruikt om de pijn te blokkeren die uit het facetgewricht komt. De procedure om de medicatie te injecteren in het gewricht is vergelijkbaar met de diagnostische injectie die eerder is beschreven. Een steroïde medicatie wordt soms gebruikt in plaats van een anestheticum. Er is geen sterk bewijs dat deze injecties werken. Echter, ze lijken een aantal goede resultaten hebben op korte termijn met weinig bijwerkingen, dus ze moeten niet volledig worden afgeschaft. Artsen laten vaak hun patiënten fysiotherapeutische behandelingen hervatten na een injectie.
Operatie
Mensen met artritis van het facetgewricht hebben zelden een operatie nodig. Echter, artritis van het facetgewricht is een primaire bron van chronische lage rugpijn van ongeveer 15 procent van de tijd. Na het uitproberen van andere vormen van behandeling, kan een operatie bij sommige van deze patiënten uiteindelijk noodzakelijk zijn.
Er zijn verschillende types van chirurgie voor artritis van het facetgewricht. De twee typen operaties zijn:
- Facetrhizotomie
- Posterieure lumbale fusie
Facetrhizotomie
Rhizotomie is een chirurgische ingreep waarbij in een zenuw wordt gesneden of de zenuw wordt vernietigd. Bij facetrhizotomie wordt één van de kleine zenuwen doorgesneden die naar het facetgewricht gaat. De bedoeling van de procedure is om de transmissie van pijn impulsen te stoppen langs deze zenuw. De zenuw wordt geïdentificeerd met behulp van een diagnostische injectie (eerder beschreven). Dan voegt de chirurg een grote, holle naald toe door het weefsel in de lage rug. Een speciale sonde (electrode) wordt ingebracht via de naald en een fluoroscopie wordt gebruikt om de sonde in de richting van de zenuw te begeleiden. De sonde wordt langzaam verwarmd tot de zenuw is doorgesneden.
Posterior lumbaalfusie
Facetgewricht artritis veroorzaakt vooral mechanische pijn, het soort pijn veroorzaakt door slijtage in de delen van de lumbale wervelkolom. Posterieure lumbale fusie voor facetgewricht artritis wordt voornamelijk gebruikt om beweging van de pijnlijke gewrichten te stoppen door het samenvoegen van twee of meer wervels in één stevig bot (fusie). Hierdoor kunnen de botten en pijnlijke facetgewrichten niet meer bewegen.
Bij deze procedure, legt de chirurg kleine transplantaten van bot over de rug van de wervelkolom. De meeste chirurgen zullen ook metalen platen en schroeven toepassen, om te voorkomen dat de twee wervels gaan bewegen. Dit beschermt het transplantaat, zodat het beter kan genezen en sneller.
Transplantaten van bot
